ARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-logo

ARDUINO ABX00031 Module Nano 33 BLE SenseARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-prod

Descrizzione

Nano 33 BLE Sense hè un modulu di dimensioni miniatura chì cuntene un modulu NINA B306, basatu in Nordic nRF52480 è chì cuntene un Cortex M4F, un chip cripto chì pò almacenà in modu sicuru certificati è chiavi pre-spartite è un IMU di 9 assi. U modulu pò esse muntatu cum'è un cumpunente DIP (quandu si monte l'intestazione di pin), o cum'è un cumpunente SMT, saldendu direttamente via i pads castellati.
Zone di destinazione:
Creatore, miglioramenti, applicazione IoT

Features

Modulu NINA B306

Processore

  • 64 MHz Arm® Cortex-M4F (cù FPU)
  • 1 MB Flash + 256 KB RAM

Radio multiprotocolu Bluetooth 5

  • 2 Mbps
  • CSA #2
  • Estensioni di publicità
  • Long Range
  • +8 dBm TX putenza
  • Sensibilità -95 dBm
  • 4.8 mA in TX (0 dBm)
  • 4.6 mA in RX (1 Mbps)
  • Balun integratu cù 50 Ω output single-ended
  • Supportu radio IEEE 802.15.4
  • Filu
  • Zigbee

periferiche

  • USB à piena velocità 12 Mbps
  • NFC-A tag
  • Arm CryptoCell CC310 sottosistema di sicurezza QSPI/SPI/TWI/I²S/PDM/QDEC
  • Alta velocità 32 MHz SPI
  • Interfaccia Quad SPI 32 MHz
  • EasyDMA per tutte l'interfaccia digitale
  • ADC 12-bit 200 ksps
  • Coprocessore AES/ECB/CCM/AAR a 128 bit

LSM9DS1 (IMU à 9 assi)

  • 3 canali di accelerazione, 3 canali di velocità angulare, 3 canali di campu magneticu
  • ± 2 / ± 4 / ± 8 / ± 16 g di accelerazione lineare piena scala
  • ± 4 / ± 8 / ± 12 / ± 16 gauss scala piena magnetica
  • ± 245 / ± 500 / ± 2000 dps a scala angulare piena scala
  • Uscita di dati à 16 bit

LPS22HB (barometru è sensore di temperatura)

  • Gamma di pressione assoluta da 260 à 1260 hPa cù precisione di 24 bit
  • Alta capacità di sovrapressione: 20x a piena scala
  • Compensazione di temperatura integrata
  • Uscita di dati di temperatura à 16 bit
  • Velocità di dati in uscita da 1 Hz a 75 Hz Funzioni di interruzione: Data Ready, bandiere FIFO, soglie di pressione

HTS221 (sensore di umidità relativa)

  • 0-100% range d'umidità relativa
  • Sensibilità alta rH: 0.004% rH/LSB
  • Precisione di l'umidità: ± 3.5% rH, 20 à + 80% rH
  • Précision de la température : ± 0.5 °C, 15 à +40 °C
  • Dati di output di umidità è temperatura di 16 bit

APDS-9960 (Prossimità digitale, Luce ambientale, RGB è Sensore di gestu)

  • Sensazione di a luce ambientale è u culore RGB cù i filtri di bloccu UV è IR
  • Sensibilità assai alta - Ideale per u funziunamentu daretu à u vetru scuru
  • Sensing di prossimità cù rigettu di a luce ambientale
  • Sensazione di gestu cumplessu

MP34DT05 (microfonu digitale)

  • AOP = 122.5 dbSPL
  • Rapportu signal-à-rumore 64 dB
  • Sensibilità omnidirezionale
  • -26 dBFS ± 3 dB sensibilità

ATECC608A (Crypto Chip)

  • Co-processore criptograficu cù un almacenamentu di chjave sicura basatu in hardware
  • Memoria prutetta per un massimu di 16 chiavi, certificati o dati
  • ECDH: FIPS SP800-56A Elliptic Curve Diffie-Hellman
  • Supportu di curva ellittica standard NIST P256
  • SHA-256 & HMAC hash cumpresi u cuntestu off-chip di salvezza / risturazione
  • AES-128 encrypt / decrypt, galois field multiplica per GCM

MPM3610 DC-DC

  • Regula l'input voltage da fin'à 21V cù un minimu di 65% di efficienza @ carica minima
  • Più di 85% di efficienza @ 12V

Cuntenuti

  1. U Cunsigliu
    1. Valutazioni
    2. Cundizioni di u funziunamentu cunsigliatu
    3. Cunsumu d'energia
    4. Funziunale Overview
    5. Topulugia di bordu
    6. Processore
    7. Criptu
    8. IMU
    9. Barometru è Sensore di temperatura
    10. Sensore di umidità relativa è temperatura
  2. Sensore di Prossimità Digitale, Luce Ambientale, RGB è Gesture
  3. Rilevazione di gestu
  4. Rilevazione di prossimità
  5. Rilevazione di culore è ALS
  6. Microfonu Digitale
  7. Arbulu di putenza
  8. Funzioni di bordu
    1. Accuminciari - IDE
    2. Mise en route - Arduino Web Editore
    3. Mise en route - Arduino IoT Cloud
    4. Sample Sketches
    5. Risorse in linea
    6. Cunsigliu di ricuperazione
  9. Connettori Pinouts
    1. USB
    2. Intestazioni
    3. Debug
  10. Informazioni meccaniche
    1. Schema di bordu è fori di muntatura
  11. Certificazioni
    1. Dichiarazione di Conformità CE DoC (EU)
    2. Dichiarazione di Conformità à EU RoHS & REACH 211 01/19/2021
    3. Dichiarazione di i Minerali di cunflittu
  12. Attenzione FCC
  13. L'infurmazione di a Cumpagnia
  14. Documentazione di riferimentu
  15. Storia di rivisione

U Cunsigliu

Cum'è tutte e schede di fattore di forma Nano, Nano 33 BLE Sense ùn hà micca un caricatore di batteria, ma pò esse alimentatu da USB o headers.
NOTA: Arduino Nano 33 BLE Sense supporta solu 3.3VI/Os è ùn hè micca tollerante à 5V, per quessa, assicuratevi di ùn cunnette micca direttamente i segnali 5V à sta scheda o serà dannatu. En outre, à l'opposé des cartes Arduino Nano qui supportent l'opération 5V, la broche 5V ne fournit PAS vol.tage ma hè piuttostu cunnessu, à traversu un jumper, à l 'entrata di putenza USB.

Valutazioni

Cundizioni di u funziunamentu cunsigliatu

Simbulu Descrizzione Min Max
  Limiti termichi cunservatori per tutta a tavola: -40 °C (40 °F) 85 ° C ( 185 ° F)

Cunsumu d'energia

Simbulu Descrizzione Min Tipu Max Unità
PBL Cunsumu d'energia cù un ciclu occupatu   TBC   mW
PLP Cunsumu d'energia in modu di bassa putenza   TBC   mW
PMAX Cunsumu massimu di energia   TBC   mW

Funziunale Overview

Topulugia di borduARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-fig1

Rif. Descrizzione Rif. Descrizzione
U1 Modulu NINA-B306 Modulu BLE 5.0 U6 MP2322GQH Step Down Convertitore
U2 LSM9DS1TR Sensor IMU PB1 IT-1185AP1C-160G-GTR Pulsante
U3 MP34DT06JTR Micrufonu Mems HS-1 Sensore di umidità HTS221
U4 ATECC608A Crypto chip DL1 Led L
U5 Modulu Ambiente APDS-9660 DL2 Led Power

ARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-fig2

Rif. Descrizzione Rif. Descrizzione
SJ1 Jumper VUSB SJ2 Jumper D7
SJ3 Jumper 3v3 SJ4 Jumper D8

Processore
U Processore Principale hè un Cortex M4F chì funziona à 64MHz. A maiò parte di i so pins sò cunnessi à l'intestazione esterni, in ogni modu, alcuni sò riservati per a cumunicazione interna cù u modulu wireless è i periferichi interni I2C (IMU è Crypto).
NOTA: In uppusizione à l'altri schede Arduino Nano, i pin A4 è A5 anu un pull-up internu è predeterminatu per esse usatu cum'è un Bus I2C, cusì l'utilizazione cum'è inputs analogichi ùn hè micca cunsigliatu.

Criptu
U chip di criptu in i schede Arduino IoT hè ciò chì face a diffarenza cù altre schede menu sicure, postu chì furnisce un modu sicuru per almacenà i sicreti (cum'è i certificati) è accelerà i protokolli sicuri senza mai espunà i sicreti in testu chjaru. U codice fonte per a Biblioteca Arduino chì supporta a Crypto hè dispunibule [8]

IMU
L'Arduino Nano 33 BLE hà una IMU integrata à 9 assi chì pò esse usata per misurà l'orientazione di a scheda (verificandu l'orientazione di u vettore di accelerazione di gravità o utilizendu a bussola 3D) o per misurà scossa, vibrazione, accelerazione è velocità di rotazione. U codice sorgente per a libreria Arduino chì supporta l'IMU hè dispunibule [9]

Barometru è Sensore di temperatura
U barometru integratu è u sensoru di temperatura permettenu di misurà a pressione ambientale. U sensoru di temperatura integratu cù u barometru pò esse usatu per cumpensà a misurazione di pressione. U codice fonte per a Biblioteca Arduino chì supporta u Barometru hè dispunibule [10]

Sensore di umidità relativa è temperatura
U sensoru di umidità relativa misura l'umidità relativa ambientale. Cum'è u Barometru, stu sensoru hà un sensoru di temperatura integratu chì pò esse usatu per cumpensà a misurazione. U codice sorgente per a Biblioteca Arduino chì supporta u sensoru di umidità hè dispunibule [11]

Sensore di Prossimità Digitale, Luce Ambientale, RGB è Gesture
U codice sorgente per a Biblioteca Arduino chì supporta u sensore di Prossimità / gestu / ALS hè dispunibule [12]

Rilevazione di gestu
A rilevazione di gestu utilizeghja quattru fotodiodi direzionali per sente l'energia IR riflessa (surghjente da u LED integratu) per cunvertisce a fisica.

Rilevazione di prossimità
A funzione di rilevazione di prossimità furnisce a misurazione di a distanza (per esempiu, u screnu di u dispositivu mobile à l'orechja di l'utilizatori) per a rilevazione di fotodiode di ref.

Rilevazione di culore è ALS
A funzione di rilevazione di Colore è ALS furnisce dati di intensità di luce rossa, verde, blu è chjara. Ciascunu di i canali R, G, B, C hà un U

Microfonu Digitale
U MP34DT05 hè un microfonu MEMS digitale ultra-compact, di bassa putenza, omnidirezionale, custruitu cù un elementu di sensazione capacitivu è una interfaccia IC. L'elementu di sensazione, capace di detectà onde acustiche, hè fabricatu cù un prucessu di micromacinazione di siliciu specializatu dedicatu à pruduce sensori audio.

Arbulu di putenza
U bordu pò esse alimentatu via un cunnessu USB, pins VIN o VUSB in headers.ARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-fig3
NOTA: Puisque VUSB alimente VIN via un diode Schottky et un régulateur DC-DC spécifié en volume d'entrée minimumtage hè 4.5V u minimu alimentazione voltage da USB deve esse aumentatu à un voltage in a gamma trà 4.8V à 4.96V sicondu u currente esse tiratu.

Funzioni di bordu

Accuminciari - IDE
Se vulete programà u vostru Arduino Nano 33 BLE mentre hè offline, avete bisognu di installà l'IDE di Desktop Arduino [1] Per cunnette l'Arduino Nano 33 BLE à u vostru urdinatore, avete bisognu di un cable USB Micro-B. Questu furnisce ancu u putere à u bordu, cum'è indicatu da u LED.

Mise en route - Arduino Web Editore
Tutte e schede Arduino, cumpresa questa, funzionanu fora di a scatula nantu à l'Arduino Web Editor [2], installendu solu un plugin simplice. L'Arduino Web L'editore hè ospitatu in linea, per quessa, serà sempre aghjurnatu cù l'ultime funzioni è supportu per tutte e schede. Segui [3] per inizià a codificazione in u navigatore è caricate i vostri schizzi nantu à a vostra tavola.

Mise en route - Arduino IoT Cloud
Tutti i prudutti Arduino IoT attivati ​​sò supportati in Arduino IoT Cloud chì vi permette di log, grafica è analizà i dati di i sensori, attivà eventi, è automatizà a vostra casa o affari.

Sample Sketches
Sampi sketch per l'Arduino Nano 33 BLE ponu esse truvati sia in u "Examples" dans l'IDE Arduino ou dans la section "Documentation" de l'Arduino Pro websitu [4]

Risorse in linea
Avà chì avete passatu i principii di ciò chì pudete fà cù a tavola, pudete spiegà l'infinite pussibulità chì furnisce cuntrollà i prughjetti eccitanti nantu à ProjectHub [13], a Biblioteca Arduino Reference [14] è a tenda in linea [15] induve sarè capaci di cumplementari u vostru bordu cù sensors, attuatori è di più.

Cunsigliu di ricuperazione
Tutte e schede Arduino anu un bootloader integratu chì permette di lampà a scheda via USB. In casu chì un sketch blocca u processore è a scheda ùn hè più accessibile via USB, hè pussibule entre in u modu di bootloader toccu duie volte u buttone di reset subitu dopu l'accensione.

Connettori PinoutsARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-fig4

USB

Pin Funzione Tipu Descrizzione
1 VUSB putenza Input di alimentazione. Se a scheda hè alimentata via VUSB da l'intestazione, questu hè un Output (1)
2 D- differenziale dati differenziali USB -
3 D+ differenziale Dati differenziali USB +
4 ID Analogicu Selezziunate e funziunalità di l'Host / Device
5 GND putenza Terra di Potenza

Intestazioni
U bordu espone dui connettori 15 pin chì ponu esse assemblati cù pin headers o saldati attraversu vias castellati.

Pin Funzione Tipu Descrizzione
1 D13 Digitale GPIO
2 + 3V3 Power Out A putenza generata internamente à i dispositi esterni
3 AREF Analogicu Riferimentu Analogicu; pò esse usatu cum'è GPIO
4 A0/DAC0 Analogicu ADC in / DAC out; pò esse usatu cum'è GPIO
5 A1 Analogicu ADC in; pò esse usatu cum'è GPIO
6 A2 Analogicu ADC in; pò esse usatu cum'è GPIO
7 A3 Analogicu ADC in; pò esse usatu cum'è GPIO
8 A4/SDA Analogicu ADC in; I2C SDA; Pò esse usatu cum'è GPIO (1)
9 A5/SCL Analogicu ADC in; I2C SCL; Pò esse usatu cum'è GPIO (1)
10 A6 Analogicu ADC in; pò esse usatu cum'è GPIO
11 A7 Analogicu ADC in; pò esse usatu cum'è GPIO
12 VUSB Power In / Out Normalmente NC; pò esse cunnessu à u pin VUSB di u cunnessu USB per shorting un jumper
13 RST Digital In Ingressu attivu di reset minimu (duplicatu di u pin 18)
14 GND putenza Terra di Potenza
15 VIN Power In Vin Power input
16 TX Digitale USART TX; pò esse usatu cum'è GPIO
17 RX Digitale USART RX; pò esse usatu cum'è GPIO
18 RST Digitale Ingressu attivu di reset minimu (duplicatu di u pin 13)
19 GND putenza Terra di Potenza
20 D2 Digitale GPIO
21 D3/PWM Digitale GPIO; pò esse usatu cum'è PWM
22 D4 Digitale GPIO
23 D5/PWM Digitale GPIO; pò esse usatu cum'è PWM
24 D6/PWM Digitale GPIO, pò esse usatu cum'è PWM
25 D7 Digitale GPIO
26 D8 Digitale GPIO
27 D9/PWM Digitale GPIO; pò esse usatu cum'è PWM
28 D10/PWM Digitale GPIO; pò esse usatu cum'è PWM
29 D11/MOSI Digitale SPI MOSI; pò esse usatu cum'è GPIO
30 D12/MISO Digitale SPI MISO; pò esse usatu cum'è GPIO

Debug
Nantu à u fondu di u bordu, sottu à u modulu di cumunicazione, i signali di debug sò disposti cum'è 3 × 2 test pads cù 100 mil pitch with pin 4 removed. Pin 1 hè illustratu in Figura 3 - Posizioni di u Connettore

Pin Funzione Tipu Descrizzione
1 + 3V3 Power Out A putenza generata internamente per esse usata cum'è voltagE riferenza
2 SWD Digitale nRF52480 Single Wire Debug Data
3 SWCLK Digital In nRF52480 Clock di Debug Single Wire
5 GND putenza Terra di Potenza
6 RST Digital In Ingressu attivu di reset bassu

Informazioni meccaniche

Schema di bordu è fori di muntatura
E misure di bordu sò mischiate trà metrica è imperiale. E misure imperiali sò aduprate per mantene una griglia di pitch di 100 mil trà e fila di pin per permettenu di mette in una breadboard mentre chì a lunghezza di a tavola hè Metrica.ARDUINO ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module-fig5

Certificazioni

Dichiarazione di Conformità CE DoC (EU)
Dichjaremu sottu a nostra unica rispunsabilità chì i prudutti sopra sò in cunfurmità cù i requisiti essenziali di e seguenti Direttive di l'UE è dunque qualificate per a libera circulazione in i mercati cumpresi l'Unione Europea (UE) è l'Area Economica Europea (EEA).

Dichiarazione di Conformità à EU RoHS & REACH 211 01/19/2021
I schede Arduino sò in cunfurmità cù a Direttiva RoHS 2 2011/65/EU di u Parlamentu Europeu è a Direttiva RoHS 3 2015/863/UE di u Cunsigliu di u 4 di ghjugnu 2015 nantu à a restrizione di l'usu di certi sustanzi periculosi in l'equipaggiu elettricu è elettronicu.

Sustanza Limitu massimu (ppm)
Plumb (Pb) 1000
Cadmiu (Cd) 100
Mercurio (Hg) 1000
Cromu Hexavalente (Cr6+) 1000
Bifenili Polybromurati (PBB) 1000
Eteri difenilici polibromurati (PBDE) 1000
Bis(2-etilesil}ftalato (DEHP) 1000
ftalato di benzil butile (BBP) 1000
Ftalato di dibutil (DBP) 1000
Ftalato di diisobutil (DIBP) 1000

Esenzioni: Nisuna esenzioni sò rivendicate.
Arduino Boards sò cumplettamente cumpleti cù i requisiti correlati di u Regolamentu di l'Unione Europea (CE) 1907 / 2006 in quantu à a Registrazione, Valutazione, Autorizazione è Restrizzione di Chemicals (REACH). Ùn dichjaremu nimu di i SVHC (https://echa.europa.eu/web/guest/candidate-list-table), a Lista di Candidati di Sustanze assai Alte Preoccupate per l'autorizazione attualmente liberata da l'ECHA, hè presente in tutti i prudutti (è ancu in u pacchettu) in quantità totali in una cuncentrazione uguale o sopra à 0.1%. À u megliu di a nostra cunniscenza, dichjaremu ancu chì i nostri prudutti ùn cuntenenu alcuna di e sustanzi elencu nantu à a "Lista d'Autorizazione" (Annex XIV di i regulamenti REACH) è Sustanze di Very High Concern (SVHC) in alcuna quantità significativa cum'è specificata. da l'Annex XVII di a Lista di i Candidati publicata da l'ECHA (Agenzia Chimica Europea) 1907/2006/EC.

Dichjarazione di Minerali di cunflittu
Cum'è un fornitore glubale di cumpunenti elettronichi è elettrici, Arduino hè cunuscenza di i nostri obblighi in quantu à e lege è i regulamenti in quantu à i Minerali di Conflittu, in particulare a Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act, Section 1502. Arduino ùn hè micca direttamente fonte o prucessu di cunflittu. minerali cum'è Tin, Tantalum, Tungsten, o Gold. I minerali di cunflittu sò cuntenuti in i nostri prudutti in forma di saldatura, o cum'è cumpunenti in lega di metalli. Comu parte di a nostra diligenza ragionevule, Arduino hà cuntattatu i fornitori di cumpunenti in a nostra catena di fornitura per verificà a so cunfurmità cuntinua cù i regolamenti. Basatu nantu à l'infurmazioni ricevute finu à avà, dichjaremu chì i nostri prudutti cuntenenu Minerali di cunflittu provenienti da zone senza cunflittu.

Attenzione FCC

Qualchese Cambiamenti o mudificazioni chì ùn sò micca appruvati espressamente da a parte rispunsevuli di u cumplimentu puderanu annullà l'autorità di l'utilizatore per operà l'equipaggiu. Stu dispusitivu hè conforme à a parte 15 di e regule FCC. U funziunamentu hè sottumessu à e duie cundizioni seguenti:

  1. Stu dispusitivu ùn pò causari interferenza dannusu
  2. stu dispusitivu deve accettà ogni interferenza ricevuta, cumpresi interferenza chì pò causà operazione indesiderata.

Dichjarazione di l'esposizione à a radiazione RF FCC:

  1. Stu trasmettitore ùn deve micca esse situatu o operatu in cunghjunzione cù qualsiasi altra antenna o trasmettitore.
  2. u so equipamentu hè conforme à i limiti di esposizione à a radiazione RF stabiliti per un ambiente senza cuntrollu.
  3. Stu equipamentu deve esse stallatu è operatu cù una distanza minima di 20 cm trà u radiatore è u vostru corpu.

Inglese: I manuali d'utilizatore per l'apparecchi radio esenti da licenza cuntenenu l'avvisu seguitu o equivalente in un locu visibile in u manuale d'utilizatore o alternativamente nantu à u dispusitivu o i dui. Stu dispusitivu hè conforme à i standard RSS esenti da licenza di Industry Canada. U funziunamentu hè sottumessu à i seguenti dui cundizioni:

  1. stu dispusitivu ùn pò causari interferenza
  2. stu dispusitivu deve accettà ogni interferenza, cumpresi l'interferenza chì pò causà un funziunamentu indesittatu di u dispusitivu.

Avvisu IC SAR:
Italian Stu equipamentu deve esse stallatu è operatu cù una distanza minima di 20 cm trà u radiatore è u vostru corpu. Con la presente, Arduino Srl dichiara che questo prodotto è conforme ai requisiti essenziali e alle altre disposizioni pertinenti della direttiva 2014/53/UE. Stu pruduttu hè permessu di esse usatu in tutti i Stati membri di l'UE.

Bande di frequenza A putenza massima di output (ERP)
863-870 MHz 5.47 dBm

L'infurmazione di a Cumpagnia

Nome di a cumpagnia Arduino Srl
Indirizzu di a Cumpagnia Via Andrea Appiani 25 20900 MONZA Italie

Documentazione di riferimentu

Riferimentu Link
Arduino IDE (desktop) https://www.arduino.cc/en/Main/Software
Arduino IDE (Cloud) https://create.arduino.cc/editor
Nuvola IDE Per cumincià https://create.arduino.cc/projecthub/Arduino_Genuino/getting-started-with-arduino-web-editor-4b3e4a
Forum http://forum.arduino.cc/
Nina B306 https://www.u-blox.com/sites/default/files/NINA-B3_DataSheet_%28UBX-17052099%29.pdf
ECC 608 http://ww1.microchip.com/downloads/en/DeviceDoc/40001977A.pdf
MPM 3610 https://www.monolithicpower.com/pub/media/document/MPM3610_r1.01.pdf
Biblioteca ECC608 https://github.com/arduino-libraries/ArduinoECCX08
Biblioteca LSM6DSL https://github.com/adafruit/Adafruit_LSM9DS1
LPS22HB https://github.com/stm32duino/LPS22HB
Biblioteca HTS221 https://github.com/stm32duino/HTS221
Biblioteca APDS9960 https://github.com/adafruit/Adafruit_APDS9960
ProjectHub https://create.arduino.cc/projecthub?by=part&part_id=11332&sort=trending
Riferimentu à a biblioteca https://www.arduino.cc/reference/en/

Storia di rivisione

Data Revisione Cambiamenti
04/27/2021 1 Aghjornamenti generale di datasheet

Documenti / Risorse

ARDUINO ABX00031 Module Nano 33 BLE Sense [pdfManuale d'usu
ABX00031, Nano 33 BLE Sense, Modulu, Nano 33 BLE Sense Module, ABX00031 Nano 33 BLE Sense Module

Referenze

Lascia un cumentu

U vostru indirizzu email ùn serà micca publicatu. I campi obbligatori sò marcati *