De oorlog om oren en ogen

Oorlog begint altijd bij informatie: bij wat we horen, wat we geloven, en wat we níet mogen weten. Wie controle heeft over onze oren en ogen, kan ons sturen.

Kijk naar de mensen die “niet willen luisteren". Vaak worden zij neergezet als koppig of lastig. Maar soms is koppigheid een vorm van trouw blijven aan je waarden. Boeren die zich niet laten uitkopen, kiezen voor hun grond en hun levenswijze. Niet luisteren wordt een daad van identiteit, van autonomie. En nee zeggen hoeft niet strijdlustig te zijn; het kan ook vredelievend zijn. Een stil, vastberaden weigeren om je over te geven aan iets wat niet goed voelt.

Daartegenover staan de mensen die niet alles mógen weten. We zien het in de Digital Services Act, die techreuzen zoals Meta – het bedrijf van Mark Zuckerberg, eigenaar van Facebook en Instagram – dwingt berichten te filteren. We zien het in Nederlandse wetsvoorstellen die Burgemeesters de macht geven om posts te verwijderen. En we zien het in mondiale krachten: van de enorme invloed van Bill Gates tot politieke leiders als Donald Trump en Benjamin Netanyahu, die media gebruiken om publieke opinie te sturen. Op het eerste gezicht lijkt dit een strijd die wij nooit kunnen winnen.

De sleutel tot vrede: kritisch oordeel en dialoog

Maar hier ligt óók een sleutel: vrede ontstaat wanneer we leren zelf te beoordelen wat klopt en wat belangrijk is, in plaats van alles klakkeloos te geloven wat anderen zeggen.

De arrestatie van mensen zoals Arno van Kessel kan voelen als een waarschuwing: dit kan gebeuren als je je uitspreekt. Maar het is óók een herinnering dat moedigen altijd bestaan. Zij die durven spreken, wijzen ons erop dat vrijheid nooit vanzelfsprekend is. Wij, die vrede willen, kunnen hen eren door niet in angst mee te bewegen, maar juist door ruimte te maken voor dialoog, verbinding en respectvolle ongehoorzaamheid.

Adviezen voor wie vrede wil bewaren:

• Luister bewust: Niet alles wat van boven komt is waarheid, en niet alles wat wordt weggefilterd is leugen.
• Zoek informatie zelf: Lees verschillende bronnen, stel vragen, wees nieuwsgierig en kritisch.
• Kies je eigen pad: Of je boer bent of burger, je hoeft je niet te laten uitkopen of intimideren. Blijf trouw aan wat jij belangrijk vindt.
• Blijf vreedzaam: Zij die oorlog willen, voeden zich met angst en woede. Wij die vrede willen, mogen leren handelen vanuit rust, moed en verbinding.

Macht, controle en de keuze voor vrede

De parallellen zijn duidelijk. Macht wordt behouden door enerzijds de ongehoorzamen, boeren, burgers, activisten, onder druk te zetten of uit te kopen, en anderzijds de massa, zij die niet alles mogen weten, afhankelijk te maken. Wereldleiders als Netanyahu en Trump hebben laten zien hoe media en sociale platforms kunnen worden ingezet om macht te behouden of te bevechten. Mediamagnaten zoals John de Mol bepalen dagelijks wat in huiskamers doordringt. En nu zijn het niet alleen algoritmes die sturen wat we horen en zien, maar ook drones die beslissen wie overleeft en wie niet.

De oorlog om informatie lijkt misschien een gevecht dat ons wordt opgedrongen. Maar in werkelijkheid ligt de keuze bij ons: meedoen in het spel van angst en controle, of vanuit ons hart een weg banen naar vrede.

Zij willen oorlog. Wij willen vrede. En zolang wij trouw blijven aan dat verlangen, door te luisteren, te leren en vreedzaam te handelen, kan geen algoritme, geen drone en geen wet ons werkelijk gevangen houden.